Τις τελευταίες δεκαετίες, οι επιστήμονες ανακάλυψαν όλο και περισσότερες νέες και σπάνιες ασθένειες που σχετίζονται με διάφορα όργανα και συστήματα του σώματος. Τα τελευταία 20 χρόνια, οι γιατροί παρατήρησαν τρεις διαφορετικές οικογένειες που συνδέονται μεταξύ τους από μια άγνωστη ασθένεια. Ερευνητές στο Εθνικό Ινστιτούτο Ερευνών του Ανθρώπινου Γονιδιώματος (NHGRI) και άλλοι έχουν ήδη εντοπίσει την αιτία αυτής της νέας και προηγουμένως αδιευκρίνιστης ασθένειας, που ονομάζεται σύνδρομο CRIA. Τα αποτελέσματα της δουλειάς τους δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature.
Ανακάλυψη νέας ασθένειας
Παλαιότερα, ειδικοί στον τομέα των αυτοφλεγμονωδών ασθενειών δεν είχαν αντιμετωπίσει ποτέ μια τέτοια ασθένεια. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, πρησμένους λεμφαδένες, έντονο κοιλιακό άλγος, γαστρεντερικά προβλήματα, πονοκεφάλους και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ασυνήθιστα μεγέθυνση σπλήνας και συκωτιού. Η διαταραχή έχει χαρακτηριστικά χαρακτηριστικά μιας αυτοάνοσης νόσου, αλλά το ανοσοποιητικό σύστημα φαίνεται να ενεργοποιείται χωρίς εμφανή έναυσμα. Αν και η πάθηση δεν είναι απειλητική για τη ζωή, οι ασθενείς υποφέρουν από επίμονο πυρετό και διογκωμένους λεμφαδένες από την παιδική ηλικία έως την τρίτη ηλικία και άλλα συμπτώματα που μπορεί να οδηγήσουν σε δια βίου πόνο και αναπηρία.
Αντιμέτωποι με τα συμπτώματα των ασθενών, οι ερευνητές υπέθεσαν αρχικά την παρουσία μόλυνσης και καρκίνου. Μόλις αποκλείστηκαν, αναζήτησαν απαντήσεις στο DNA των ασθενών. Η ομάδα των επιστημόνων εξέτασε όλο το DNA και διαπίστωσε ότι μόνο ένα γονίδιο – το RIPK1 – διαφέρει πάντα σε όλους τους ασθενείς.
Οι ερευνητές εντόπισαν έναν συγκεκριμένο τύπο μετάλλαξης σε ασθενείς: ένα κομμάτι DNA σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία άλλαξε. Αυτή η αλλαγή μπορεί να μεταμορφώσει τη σύνθεση αμινοξέων στις πρωτεΐνες.
Συγκεκριμένα, κάθε μέλος των τριών οικογενειών είχε μία μόνο μετάλλαξη που επηρέαζε το ίδιο γράμμα DNA στο γονίδιο RIPK1. Κάθε προσβεβλημένο άτομο είχε ένα μεταλλαγμένο γονίδιο και ένα φυσιολογικό αντίγραφο του γονιδίου, ενώ τα υγιή μέλη της οικογένειας είχαν δύο φυσιολογικά αντίγραφα του γονιδίου.
Αιτία και αποτέλεσμα
Το γονίδιο RIPK1 κωδικοποιεί μια πρωτεΐνη που εμπλέκεται στην απόκριση του σώματος στη φλεγμονή και στον προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο. Επομένως, ασθενείς με ελαττωματική πρωτεΐνη είχαν συμπτώματα φλεγμονής – θερμοκρασίας και αντιδράσεις των λεμφαδένων. Αλλά αυτό δεν είναι μια αντίδραση σε έναν ιό ή ένα μικρόβιο, αλλά στη δική του ελαττωματική πρωτεΐνη. Αναγνωρίζοντας αυτή την αιτιολογική σχέση, η ομάδα ονόμασε το προκύπτον αυτοφλεγμονώδες σύνδρομο RIPK1 (CRIA). Αν και οι ερευνητές είχαν δημιουργήσει μια σύνδεση μεταξύ του συνδρόμου CRIA και των μεταλλάξεων του γονιδίου RIPK1, έπρεπε να κατανοήσουν τους μοριακούς μηχανισμούς που πυροδοτούν την ασθένεια. Για αυτό δημιουργήθηκαν πειραματόζωα με μεταλλάξεις του ίδιου γονιδίου.
Διαπιστώθηκε ότι τα έμβρυα ποντικών με δύο επηρεασμένα γονίδια RIPK1 (χωρίς φυσιολογικό αντίγραφο) πέθαναν στη μήτρα λόγω του γεγονότος ότι τα κύτταρα άρχισαν να πεθαίνουν. Ωστόσο, τα ποντίκια που είχαν ένα μεταλλαγμένο αντίγραφο του γονιδίου RIPK1 και ένα φυσιολογικό αντίγραφο, όπως στην περίπτωση των ασθενών με CRIA, γεννήθηκαν φυσιολογικά αλλά είχαν αυξημένη απόκριση σε διάφορα φλεγμονώδη ερεθίσματα.
Έχοντας επιβεβαιώσει την υπόθεσή τους, οι επιστήμονες προσπάθησαν να βρουν μια θεραπεία για να βοηθήσουν τους ασθενείς. Αλλά τα παραδοσιακά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία αυτοάνοσων ασθενειών δεν βοήθησαν. Μόνο ένα βιολογικό, το οποίο καταστέλλει τη δραστηριότητα της ανοσίας έναντι των κυττάρων του, μείωσε τη δραστηριότητα της νόσου σε πέντε στους επτά ασθενείς. Τώρα οι επιστήμονες πρέπει να βρουν περισσότερους ασθενείς με παρόμοια ασθένεια και να εργαστούν για την απόκτηση αποτελεσματικών φαρμάκων.
Γράψαμε για το αν η σχέση μεταξύ ασθενειών και γονιδίων είναι πραγματική.